Háttatal febrúar 2025

Í febrúar 2025 tók ég mig til og orti vísur eftir háttatali Sveinbjörns Beinteinssonar*, hér er samantekt með árangrinum.

*Bragarhættir samkvæmt Sveinbirni eru 450 talsins. Daglega bað ég google um að búa til random tölu milli 1 og 450 og svo orti ég eftir þeirri uppskrift sem Sveinbjörn bauð upp á þann daginn. Afrit er til af háttatalinu hér.

 

Ferskeytt 

26 - Frumstiklað, síðhent

Kónguló frá Karþagó
kalt nú bugar hreisið
undir snjó hún bú sér bjó
bölvar fluguleysið.

Draghent

53 - Frumstiklað, síðbakhent

Illt er rokið allt er strokið
áman víða skríður
tunna fokin, tætt er lokið
tóm við síðu bíður.

Stefjahrun 

79 - Samrímað, frumstiklað, Krapphent

Þurr sem fjara, fúll sem mar
fann mig edrúar.
Fer því skar á Barabar
bjór mun drekka þar.

Skammhent

102 - Skáþríkveðið

Eftir gný og gráu skýin
greinum nýjan dag.
Himinnblá mun æða áin
allt kemst þá í lag.

103 - Frumstiklað.  Þessar þrjár vísur áttu upphaflega að verða síðframrímaðar (sjá 109), en það gekk illa og úr varð að háttur 103 fékk óvænt þrjár vísur.

Rökin ört svo hrein frá hjörtum
heilla skýr og kná,
en ljósin björt ef blönduð svörtum
birtast fjarskagrá.

Dökkt er grjót sem drafnir móta
drita fuglar á.
Fjöllin ljót sem fætur brjóta
úr fjarska glæst og blá.

Ef fólk er sest og fullt af gestum
með feikna matarlyst.
Það sem best þá þykir flestum
þrýtur oftast fyrst.

109 -Frumstiklað, síðframrímað

Vert ei gunga, gleyptu tungu
gasalegt er búr,
kaldir pungar koluð lungu
kasað allt í súr.

Úrkast

118- Frummisfjórþætt

Snjallir karlar kalla´og svall´á
Kaneríum
Amma djammar, gammar gjamm´í
galleríum.

127 - Innbrugðið

Að yrkja vísu veldur sjaldan
vondri krísu.
Drjúg ef rís upp dröfnótt aldan
dreg ég ýsu. 

Gagaraljóð, engin staka að þessu sinni.

Langhent

195 - Frumbakhent

Kafald skörpu skilin hylur
skaflar virðast eilíft kvabb
samt á morgun mylur ylur
mjöllina svo verður slabb.

Nýhent

211 - Frumframsneitt, síðframhent

Þó að ei sé kalsa kalt,
korrar Þorri gamalkunnur,
hvæsa blása hviður snjallt,
hundrað sundrast ruslatunnur.

212 - Frumbaksneitt, síðframsneitt

Hríðin öskrar hert og svört
hlær við skeri, köld er Góa.
Vorsól kemur, birtist björt
bráðum hljóðar vell í spóa.

Breiðhent, engin staka að þessu sinni.

Stafhent

252 - Skárímað

Eftir hríðir heyrist fagn
hávært lækkar bölv og ragn
lægi vindur agnar ögn
aftur kemur fislétt þögn.

Samhent, engin staka að þessu sinni.

Stikluvik, engin staka að þessu sinni.

Valstýft

Frumsamframsneitt. Þessar tvær urðu til fyrir misskilning og eiga sér ekki númer - en auðvelt er að finna út að hér er frumsamframsneitt með samanburði við aðra hætti. Það skal tekið fram að innrímið vakna-hjakka er ekki ásættanlegt en ég leyfði því að slæda eins og sagt er í dag. 

Mætar fætur Dias dró
sem Dómínó.
Vitið skýtur skorar Moh
og skellihló.

Vakna, hjakka, Wolves við urð
sem vélin smurð.
Becker fékk á sköflung skurð
svo skall við hurð. 

303 - Frumsamframhent

Kvefið hefur komið snautt
og klipið autt,
því er nefið nokkuð blautt
og næstum rautt.

Braghent

331 - Samrímað, aukrímað. Hér gat ég ekki hætt og úr urðu nokkrar vísur.

Vorljóð 

Fuglar margir flögra um til fjörunytja
vaskir menn er vörur flytja
vansælir í tjöru sitja.

Út við nesið úar fagur æðarbliki
gnótt er hoss i gæðaspiki
af gljúpu klesstu mæðubiki.

Meðfram kaldri sjávarsíðu sullar kolla
fúlir menn með fulla bolla
fara hratt um drullupolla.

Fjaðrir þjóta fuglar busla flottir skvetta
poppið sullast pottlok detta
í pikkup milli þvottabretta.

Stokkendur í straumleysinu stama, hvíla
götur hratt menn gramir bíla
gorma mjúka saman kýla.

En með vori æðurinn þarf unga að hemja
þúsund trukkar þungir lemja
þröngar holur, punga kremja.

Valhent, engin staka að þessu sinni.

Stuðlafall, engin staka að þessu sinni.

 

Vikhent

401 - Hringhent

Óréttlæti alltof víða bítur.
Nartar, grætir, nagar fast,
niður tætir, brýtur.

Afhent 

429 - Frumhent, síðstiklað

Fögur rís í frosti vísan, funheit staka,
sem bræðir niður kaldan klaka.

430 - Fimmstiklað, Netthent

Vísan frá mun vaxa smá og vekja þráa
en hverfa frá í fnyki táa.

Stúfhent 

440 - Frumbakumsneitt

Hér um bil þá brasið endar byrja vand-
ræði, allt í bál og brand.

Nokkrar stökur frá í des 24 og jan 25

Sundhnjúkagígur

Pókerfés um eld og ís

er eilíf gríma.

Líklegt er og eflaust gýs

þar einhverntíma.

 

Snjókorn detta

 

Snjókorn detta hægt og hljótt
holur fela djúpar
þæfingskafald þolinmótt
þvottabrettin hjúpar.

 

Í Fornhaga

 

Í Fornhaga var hlegið hátt

hangiket í nartað

sopið ölið sungið dátt

saman styrkjum hjartað.

 

Landsmót kvæðamanna í Dalabyggð í vor

 

Dönsum senn í Dalabyggð

og drápur kveðum margar.

Oft ef kemur á oss styggð

okkur ríman bjargar.

 

Síðustu stökur ársins 2024

 

Vetrarsólstöður

 

Skammur dimmur dagur

drómi freraljómi

úti morkið myrkur

mæða kulnun glæða.

Senn mun roða röðull

rísa upp og lýsa

sól við grundu gæla

græða land og fæða.

 

Jólin

Eftir síðasta áratug

allflestar þökkum stundir.

Við sendum því kveðjur af hálfum hug

hátíðlegar um grundir.

 

Nokkrar vísur

Bassi, hundur í pössun

Heitir Bassi hundur minn

hænurassa bítur

pappa kjassar pardusinn

prumpar, massa hrýtur.

 

 

Fyrir hagyrðingamót og sviðaveislu:

 

Bráðum ætla að belgja kvið

berja saman kvæði

mun þar éta á sviði svið

og sífellt týna þræði.

 

Nokkrar úr samhengi:

 

Gegnum móðu glampar sól

gul og rauð og fagurbleik,

Fráneyg og í klaka kjól

Kælan mikla veður reyk

 

-

 

Njörvaður sem nár er foss

í nöprum klakaböndum,

tjóðrar flúðir kaldur koss,

kraftur þvarr á gröndum.

 

-

 

Áin seitlar létt og lágt

linast allur kraftur,

en þegar sólin svífur hátt

syngur fossinn aftur.

 

Níundi des:

 

Allsengin truflun og ekkert var ves

indæll var dagur það telst nokkuð spes

mjúkur og góður sem majóanes

í minningu bestur var níundi des.

Af hagyrðingamóti Brautartungu nóvember

Hagyrðingamót eru þannig að oft eru umfjöllunarefni þannig að fáir fatta nema heimamenn, en kannski eru einhver efni þarna sem gaman er að lesa fyrir aðra. Ég flutti ekki allar þessar vísur, en orti þessar í tilefni þessa hagyrðingamóts:

1. Alþingiskosningar

Að kjósa þykir ljúft og létt
og langflest styðja gögn
að allir kjósa alltaf rétt
að eigin sögn.

Borða sumir hakkið hrátt
hægar stíga í austur (sokkinn)
en gellur munu gráta hátt
gangir þú í klaustur (flokkinn)

2. Flokkaskiptagluggi frambjóðenda

Ef þú ert tittur og trítill
tómur sem hungraður mýtill
úr fallsæti farð
úr flokknum sem varð
á alþingi aðeins of lítill.

3. Væntingar til talningar atkvæða í NV

Varla hef ég væntingar
verður ennþá þvaga
tel ég víst að talningar
telji marga daga.

Þegar flæði fagra miða
fletta menn og telja
gæti vestan komið kviða
og kastað milli élja

Flokkið sífellt seðlahólf
síðan teljið atkvæðin:
fjögur, átta, tíu, tólf
töfrandi er stærðfræðin.

4. Yrkja um hina hagyrðingana

Jón Jens

Einn er maður aldrei lens
yrkir vísur gott er skens
býr til stuðlað bragarglens
bestur er hann Nonni Jens.

Gunnar Straumland

Gunnars Straumlands stuðlaspjöld
stöðugt dáist að,
um hann myndi yrkja í kvöld
ef ég mætti það

5. Yrkja um stjórnandann, Önnu Lísu

Ef ég bara yrkja gæti,
Anna Lísa.
þá myndi fljótt með kraft og kæti
koma vísa.

6. Yrkja um sjálfan sig, kynna sig

Höski Búi heiti ég
hellist í mig glundur
Með gröfu stundum geng minn veg
og gref í sundur

Höski Búi heiti ég
hagyrðinga-undur
grjót ég finn og geri veg
sem grefst svo fljótt í sundur.

Ég er þægur, þögult grey
þokkalegur fengur
hógvær eins og hofsóley
hlýr og sætur drengur.

7. Þegar Óli á Hóli, formaður Dagrenningar boðaði til almenns félagsfundar en gleymdi að mæta sjálfur

Fjölmennur var eitt sinn fundur
furðu það vakti og undur
að heima á Hóli
var hlægjandi Óli
dágóður við eitthvað dundur

8. Tilraunamastur vegna vindmylluáætlana á Grjóthálsi

Berst oft loft sem  belgir sig í Borgarfirði
ef þar myllur fylla firði
fjölmargt yrði lítils virði.

eða

Einhvers staðar verða‘að vera
vindmyllurnar ljótu
kannski fram af kletti skvera
og kasta oní gjótu.

9. Forsetakosningarnar í Bandaríkjunum

Í fyrra skiptið sem Trump var forseti, þá fannst mér alltaf rétt að ríma svona:

Þó smjúgi oft ræpa um rump
og rjúki upp fnykur og prump
það allvel má þola
en úr eyrum ég skola
ef orðin ég heyri frá Trump.

Núna ríma ég alltaf við Trömp, sem er töluvert erfiðaðara:

Inn á sviðið æddi Trömp
allir á hann störðu,
því hátt heyrðist skvett og skvömp
og skarkali á jörðu.

10. Forsetakosningarnar á Íslandi

Það kjósa allir sig eða sína
sanngjarna og jafnvel fína
en ógilt og snautt
var mitt atkvæði og dautt
því ég valdi víst Vigdísi mína

eða

Ég fann þau við fjöru og voga
framboð sem vildu í  toga
en ógilt og snautt
var mitt atkvæði og dautt
það endaði á Vigggu Finnboga.

11. Dagur íslenskrar tungu, 16. nóv.

Pass

12. Tillögur að nútímavæðingu sviðaáts

Matseðillinn í næstu sviðaveislu

Í forrétt sviðatungutakó
tex mex salsakinnar
úr soði fáum sviðakakó
sætu krúsarinnar.

Svo er rófu tófú-te
og tungubrodds risotto
en sviðakjamma creme brulee
er kannski of mikið lottó.

13. Fyrsti fjósarobotinn í dalnum kemur í Lund, gerfigreind/vitlíki

pass

 

14. Dýralæknar svæðisins virðast hafa tekið við hlutverki heilsugæslulækna, sauma sár o.s.frv.

Læknað hefur svöðusár
saumað nokkra bóga
lengt hann hefur æviár
engum þurft að lóga

Brotthvarfs Dagbjarts og Dísu frá Hrísum

Ekki var þar okur klúrt
eða rándýrt verðlag
í kaupauka fékkst kæst og súrt
kvæðamannafélag

Fatnaður stjórnmálamanna og verðmæti á  honum í fjölmiðlum

Í fjölmiðlum er flest til ama
fann þó góðan dóm.
að hátt þú nærð í frægð og frama
í fögrum gúmmískóm.

Rannsókn Landbúnaðarháskólans á losun framræstra mýra á hláturgas

"Nú er hlátur nývakinn“
nú er lögg í pelum
mýrargas við munn og kinn
mælt í decibelum.

 

 

 

Grænlandsvísur

Grænlandsvísa nr. 1

Kitla hreindýr, kyssa birni,

kaldan stíga jaka,

vaða læki, væta girni

viskí drekk í klaka.

 

Grænlandsvísa nr. 2

 

Sést í Eiríksfirði fríð

fríðleiksmikla Brattahlíð

hlíð sem ein af bæjum ber,

berangur er lítill hér.

 

Grænlandsvísa nr. 3

 

Þeir láta sig vasklega vaða

um voga, en engum til skaða,

milli jaka og þara,

þræða og fara

á 35 mílna hraða.

 

Grænlandsvísa nr. 4

 

Í Leiruvogarlækjunum

leika má við bleika fiska.

Með kúnst og veiðiklækjunum

keikir setja steik á diska.

 

Grænlandsvísa nr. 5

 

Svangir eru synirnir

svíkja veiðikveikjur.

Í viðbót þurfa vinirnir

vænar sautján bleikjur.

 

Grænlandsvísa nr. 6

 

Heitir Snati hundur minn,

hreindýrsmatinn dáir,

hvergi latur höfðinginn,

um holt og flatir gáir.

 

Grænlandsvísa nr. 7

 

Nú er gjólan grimm en hlý,

Grænlands skjólið klárast,

þúsund sólir, silfurský,

sær við bólið gárast.

 

Grænlandsvísa nr. 8 og 9

 

Brosir Magnús, bogin stöng

bláan lækinn klappar.

Vænar flugur, veisluföng

vilja bleikir kappar.

 

Bergsveinn er með brotna stöng,

bleikjur allar svíkja,

vænar lirfur, veisluföng,

varla á þær kíkja.

 

Grænlandsvísa nr. 10

 

Hvenær loks ég hvíli beinin,

hverfa mun ég undir skafl.

Þá mátt láta stóra steininn

standa mér við höfuðgafl.

 

Grænlandsvísa nr 11

 

Mikill finnst mér Grænlands galdur,

göfug er hér sólskríkja,

en enginn stelkur, enginn tjaldur,

engin mófugl að kíkja.

 

Grænlandsvísa nr. 12

 

Þegar kemur kvöldið svart

kíkir inn um glugga

selalýsið brennir bjart

burtu alla skugga.

 

Grænlandsvísa nr. 13

 

Armæðan er alltaf best

upp við steininn rétta.

Tvisvar gleðst víst sá er sest

á svarta gabbrókletta.

 

Grænlandsvísa nr. 14

 

Kröpp hér þykja Kaldbakshorn

kúra þau einsömul,

mjög á okkur mæna forn

milljón ára gömul

 

Grænlandsvísa nr. 15

 

Á Stuðlabergi stendur jörð

Stefáns milli handa.

Þarna sáum hreindýrshjörð

hlaupa yfir sanda.

 

Grænlandsvísa nr. 16

 

Veiðiþjófur á vergangi

vitlaus land um smeygir.

Bukki upp á berggangi

breiðu horn sín teygir.

 

Grænlandsvísa nr. 17 og 18

 

Vinir hlógu, vindur rauk

voru mál að ræða.

Í hendingskasti húfan fauk

í hafið blauta skæða.

 

Söltuð húfan hangir nú

sem harðfiskur og rengi.

Bráðum hefur húfan sú

hangið nógu lengi.

 

 

Grænlandsvísur nr. 19 - 21

 

Brullaup vorum boðnir í

brúðkaup margra nátta

flottheit mjög og fyllerí

1408.

 

Sauðnautsskankar, lambalund,

léttsúrsaður selur.

Vildum mjög á vinafund,

vonir margur elur.

 

Kirkjugólfið granítsteinn,

gruggugt öl við barinn,

en hópurinn var helst til seinn

og hersingin öll farin.

 

 

Grænlandsvísa nr. 22

 

Í Narsaq er eitt sem getur glatt

glampar sem jökulbláminn.

Nokkrar tommur tæmdust hratt

við tuttugu feta gáminn.

Háttatal júní-júlí 2024

Um mánaðarskeið, frá 28 júní - 20 júlí 2024, orti ég slatta af vísum við ýmis tilefni og flokkaði jafnóðum niður í bragarhætti. Hér er afraksturinn og ekki í neinni tímaröð, en í háttatalsröð.

 

Ferskeytt  

1. Ferskeytt

Froða 

Golan hlýja hitar loft

hála brautin tælir.

Í góðu stuði ansi oft

ísköld froðan kælir.

 

2. Frumframhent, Hálfhent

Sumarnótt 

Dagur fagur dregur tjöld,

dökknar himinblámi.

Þótt að nóttin komi köld,

kemur enginn grámi.

 

3. Frumsamframhent

Mýrarsundin 

Ýfir, hrífur, hreyfist rótt 

heitur blær við lundinn.

Svífa fífuhárin hljótt 

hægt um mýrarsundin.

 

4. Framhent

Veðurhamur 

Vargast, garga vekja ugg

vindar, tinda berja.

Kvistir hristast, gárast grugg

gjárnar, árnar merja.

 

22. Skáhent

Kónguló

Kónguló frá Karþagó 

kúrir mjög og dreymir.

Agnarsmá með eftirsjá 

engu þaðan gleymir.

Hverfell/Hverfjall

Æðir kjellinn upp á fell 

ört mun kraftur þverra.

Næst fer kallinn niður fjall

nú er bakið verra.

 

Draghent

 

51. Draghent

Maríuerlan 

Flugurnar um fötin smjúga

flest á borðum spilla.

Maríuerlan má inn fljúga 

maga sinn þar fylla.

 

61. Draghend sléttubönd

Svikasumar 

Klaga munum, varla víkur

vakna, glitrar sjórinn.

Daga langa sumar svíkur,

sjaldan drekkum bjórinn.

 

Vakna víkur 

Bjórinn drekkum, sjaldan svíkur,

sumar langa daga.

Sjórinn glitar, vakna víkur,

varla munum klaga.

 

63. Draghend sléttubönd, víxlhend

Ölið meiðir 

Ölið meiðir, hvergi kverkar 

kitlar, glundur vætir.

Bölið eyðir, vitlaust verkar,

varla undur bætir.

 

Kitlar kverkar

Bætir undur, varla verkar 

vitlaust, eyðir bölið.

Vætir glundur, kitlar kverkar, 

hvergi ölið meiðir.

 

Stefjahrun 

 

90. Síðsniðframríma

Boltastjarnan

Boltastjarnan skein oft skært

skildi ekki tap.

Upp nú fuðrar angurvært

aldrað stjörnuhrap

 

Skammhent

 

99. Fráhent

Flakka lömb

Flakka lömb á fjallakömbum,

fíngerð naga strá.

Urðir smeygja upp sig teygja,

orðin köld og grá.

 

Gagaraljóð

 

158. Hringhent

Bölvað hnoð 

Þetta er bull og bölvað hnoð

bundið sull sem rímar vel.

Fjarri gulli, frekar moð,

fast á drullu að ég tel.

 

162. Síðstiklað

Í Hörgárdal 

Í Fornhaganum finna má 

fjallasal og lækjarhjal,

blómin fögur fjólublá,

fuglamal í Hörgárdal.

 

Nýhent

 

212. Frumbaksneitt, síðframsneitt

Sniglar 

Sniglar fóru að leita að laut

latir, feitir vildu kúra,

ei má vera of vot og blaut

vex þar ax og hundasúra.

 

Stafhent

 

253. Mishent

Félagsvist 

Ennþá Biden berst við Trump,

berast lætin heim til Gump,

þeir fíla twist og faðmhlýju,

félagsvist og bocciu.

 

260. Klifað

Bryggjuhátíð 

Á Bryggjuhátíð fólkið fer

ferlega það geggjað er

erfitt samt er stanslaust stuð 

stuðning þarft við gleði puð.

 

Samhent 

 

280. Áttstiklað

Áttþættingur

Sveinbjörn aldarafmæli 

Hert og þjált er stuðlastál,

sterkt er mál sem kveikir bál, 

þín var sál oss segulnál,

Sveinbjörn Váli - þína skál.

 

Stikluvik

 

295. Hringhent

Heilræði

Langtum best það löngum tel,

láta bresti vera,

sinna gestum sæll og vel

sýna flestum vinarþel.

 

299. Vikframhent

Kenderí 

Kallinn fer á kenderí,

kalt og svalt er ölið.

Svona er mitt sumarfrí 

svall og eilíft fyllerí.

 

Valhent 

 

358. Frárímað

Fuglasöngur 

Nú er sumar, sólskin fuglar syngja um.

Þó að rigni dag og dag,

dásamlegt við heyrum lag.

 

Stuðlafall 

 

370. Samrímað, frumframhent, bakhent, síðhent

Núvitundagönguferð 

Margir arga mjög er grjót um hnjóta,

þegar flækir fótur rót,

fýldir skrækja sótað blót.

 

 

Afhent 

 

415. Framsneitt

Sól og ský 

Sólin felur sig á bakvið sægrátt skýið

Blómin sveima blásvart mýið.

 

420. Sniðstímað

Fuglamergð

Fegurðin er fuglamergð um flóa og haga,

og flugusuð um sumardaga

 

Stúfhent 

 

438. Fimmstiklað

Í Fnjóskadal 

Syngja, gala, hneggja, hjala, hátt er mal,

fuglatal í Fnjóskadal

 

447. Sniðframrímað

Klósettskál 

Aldir líða eru móar ennþá hál

köld og rennblaut klósettskál

 

Nokkrar stökur

Enginn bóndi

Enginn bóndi, enginn matur

ei um sult mig kæri,

lúðu et og eftirmatur

ágætt hákarlslæri.

 

 

Ráðherrastóllinn

 

Landinn vill ei slef né slen

sleipur þykir hóllinn

hættu þessu Bjarni Ben

blár er ekki stóllinn!

 

Sumardaginn fyrsta

Kaldan vetur kveðjum sátt

hann kann sig enn að byrsta,

en sól og fuglar syngja hátt

Sumardaginn fyrsta.

 

Palestína

 

Bombur sundra börn og víf

beigur, hryllingspína.

Hatur eyðir lönd og líf

Lifi Palestína.

Nokkrar stökur

Janúar

Selströnd

Hávellurnar hávært tóna

hreifar sela veifa dátt

æðarfuglar úti lóna,

iðka skarfar vængjaslátt.

 

Febrúar

 

Júró-Gasa

 

Meðan glimmerlag með lit,

litaskjáin glæðir,

þjóta kúlur, beitt er bit,

blóð um Gasa flæðir.

 

Mars

 

Kalt og klént

 

Meðan stillt er Ísland allt,

yndislegt og jafnvel næs,

þá er jafnan klént og kalt,

á Kjalarnesi þar sem blæs.

 

Kompás skekkja

 

Hjá sumum vantar vit og ráð,

vegleið öll mun blekkja.

Í þeim leynist ósjálfráð,

innri kompás skekkja

Jól og áramót 2023-24

Væn er hátíð vona'og sátta

vosbúð stríðs nú endum.

Við á Gunnlaugsgötu 8

góða kveðjur sendum.

 

Í árslok margt er upp á hár
um það vil ég letra
nú má verða næsta ár
nítján prósent betra.